هر چه به زمان برگزاری آزمون سراسری، نزدیک‌تر می‌شویم، برنامه‌ای که داوطلبان برای ادامه مطالعه در نظر می‌گیرند، بسیار مهم‌تر و سرنوشت سازتر می‌شود. هر داوطلب، بسته به وضعیت خود و شرایطی که در دروس مختلف دارد، برنامه مشخصی برای خود تدوین می‌کند که با سایر داوطلبان متفاوت است. نکته‌ای که این روزها، سؤال برخی از داوطلبان است، این است که جای دروس عمومی در این برنامه کجاست. این سؤال، بسیار مهم است؛ زیرا دروس عمومی، نقش بسیار سرنوشت سازی در تعیین رتبه و تراز داوطلبان دارد؛ البته نکته دیگری که به اهمیت این موضوع می‌افزاید آن است که گروهی از شما داوطلبان عزیز، به اهمیت و جایگاه این دروس به درستی پی نبرده و همچنان، دروس عمومی را در حاشیه دروس اختصاصی و به منزله حیاط خلوت مطالعه خود تصور می‌کنید. اهمیت مطالعه دروس عمومی
کافی است برای اطمینان از اهمیت دروس عمومی در کنکور به درصدهای رتبه‌های داوطلبانی دقت کنید که دروس اختصاصی را تقریباً شبیه هم پاسخ داده‌اند؛ اما برخی از آنها درصد دروس عمومی را فقط چند درصد، دقت کنید فقط چند درصد، بیشتر زده و با پاسخ صحیح به همین چند سؤال بیشتر، رتبه بهتری کسب کرده‌اند. نکته مهم دیگر، آن است که با اینکه دروس عمومی بر رتبه شما داوطلبان تاثیر خوبی می‌گذارد، اما به لحاظ مطالعه و یادگیری، راحت‌تر است، و برای بسیاری از داوطلبان، مطالعه دروس عمومی در مقایسه با دروس اختصاصی وقت کمی می‌گیرد؛ پس این هم، یکی از مزیت‌ها و حسن‌های دیگر مطالعه دروس عمومی است. حالا که به اهمیت دروس عمومی در کنکور پی برده‌اید و با توجه به اینکه گروهی از داوطلبان، مطالعه جدی خود را در دروس عمومی از عید یا بعد از تعطیلات نوروز شروع کرده‌اند، در این مقاله می‌خواهیم با شما درباره چگونگی مطالعه این دروس در میان داوطلبان مختلف صحبت کنیم.
بحث مهمی که در میان دانش‌آموزان درباره دروس عمومی وجود دارد این است که آنها باید چه زمانی این درس‌ها را مطالعه کنند. دو دیدگاه در این باره وجود دارد: یک دیدگاه، دیدگاه داوطلبانی است که با توجه به اهمیت و میزان سختی و آسانی دروس عمومی، برای هر یک از این دروس، وقت خاصی را در نظر می‌گیرند. دیدگاه دیگر، این است که درس های عمومی، چون درس‌های خیلی ساده‌ای هستند، پس می‌توان درصد خیلی بالایی را در آنها کسب کرد، و از طرف دیگر در وقت کم می‌توان آنها را مطالعه کرد؛ اما آن چیزی که تجربه نشان داده است این است که در سال‌های اخیر، معمولاً دانش‌آموزانی که نمره‌های خوبی می‌آورند، به درس‌های عمومی، نه به اندازه یا مساوی با درس‌های اختصاصی، بلکه متناسب با درس‌های اختصاصی بها می‌دهند و برای آن وقت می‌گذارند.
حالا که شما داوطلبان عزیز به اهمیت دروس عمومی در کنکور پی بردید، لازم است که راهکارهایی را برای مطالعه این دروس در روزهای باقی مانده تا زمان برگزاری آزمون سراسری به کار ببرید. عموماً داوطلبان عزیز در مطالعه یا مطالعه نکردن دروس عمومی به سه گروه تقسیم می‌شوند:
1- گروه اول
اعضای این گروه کسانی هستند که دروس عمومی را قبل از عید و متناسب با دروس اختصاصی، از مدتی قبل، طبق برنامه مطالعه کرده‌اند. این گروه از داوطلبان عزیز باید مثل قبل و طبق یک برنامه حساب شده، بخوبی کار مطالعه دروس خود را پیش ببرند. به خاطر داشته باشید که بعد از عید (روزهایی که در آن به سر می‌بریم)، شما میتوانید از سیستم چهل به شصت یا سی به هفتاد استفاده کنید؛ یعنی، چهل یا سی درصد از وقت خود را به دروس عمومی و شصت یا هفتاد درصد از وقت خود را به دروس عمومی اختصاص دهید؛ البته، چون شما عزیزان، کار مطالعه خود را از ماه‌ها قبل و طبق برنامه انجام داده‌اید، در این فرصت باقی مانده و با توجه به نقاط قوت و ضعف خود، میتوانید این زمان‌بندی را تغییر دهید و آن را به نفع دروس عمومی یا اختصاصی کم و زیاد کنید.
نکته دیگری که حتماً باید به آن توجه کنید این است که تمام مراحل مطالعه‌ای را که برای دروس اختصاصی در دوره جمع بندی و تست‌زنی در نظر گرفته‌اید، باید برای دروس عمومی نیز لحاظ کنید؛ یعنی دروس عمومی را هم مرور کنید (توجه کنید که چون دروس عمومی، فرّارتر هستند این مرورها می‌تواند تاثیر زیادی بر یادگیری بهتر و کامل‌تر شما داشته باشد)؛ به علاوه، در تست‌زنی نیز حتماً سعی کنید که از تست‌های عمومی رشته‌های دیگر نیز بهره ببرید. انجام این کار باعث می‌شود تا سطح تمرین و یادگیری شما بیشتر شده و با همه نوع تست، بیشتر و بهتر آشنا شوید.
2- گروه دوم
گروه دوم، داوطلبانی هستند که تا الان، دروس اختصاصی را بخوبی مطالعه کرده‌اند؛ اما با توجه به عقیده‌ای که بیشتر کنکوری‌ها دارند، مطالعه دروس عمومی را از عید شروع کرده‌اند یا قرار است که شروع کنند. اگر این عده از داوطلبان در دروس اختصاصی شرایط خوبی داشته باشند، می‌توانند با یک برنامه‌ریزی خوب و اصولی، دروس عمومی را نیز در فرصت باقی مانده به یک حدّ خوب و قابل قبول برسانند.
این موضوع، قبل از هر چیز به برنامه ریزی شما و سپس تلاشتان بستگی دارد. آنچه که مهم است این است که با توجه به نتیجه‌ای که از تست‌زنی و آزمودن خودتان حاصل می‌کنید، تناسبی را بین درس‌های اختصاصی و عمومی برقرار کنید و این تناسب را همچنان ادامه دهید؛ یعنی در دوره مرور و جمع بندی و نیز تست‌زنی، به این تناسب در مطالعه توجه کافی داشته باشید. همیشه اشاره کرده‌ایم که بهترین برنامه‌ریز کنکور و تنها فردی که به مطالعه مؤثر شما برای کنکور کمک می‌کند، خود شما هستید؛ با این همه، پیشنهاد ما این است که پنجاه درصد زمان مطالعه خود را از این به بعد تا دوره جمع‌بندی (دقت کنید تا دوره جمع بندی) برای دروس عمومی و پنجاه درصد دیگر را برای دروس اختصاصی در نظر بگیرید؛ حتی اگر وضعیت شما در یک یا چند درس اختصاصی خوب یا قابل قبول است، این درصد را میتوانید به نفع دروس عمومی تغییر دهید.
وضعیت این زمان بندی، باید در دوران جمع بندی و مرور تغییر کند؛ زیرا شما از ماه‌های قبل، کار مطالعه دروس اختصاصی را شروع کرده و حتماً مطالب زیادی را به عنوان خلاصه آماده کرده‌اید تا در دوران جمع‌بندی، مرور نمایید. با توجه به اینکه از مطالعه اولیه برخی از این دروس اختصاصی، در مقایسه با دروس عمومی، زمان بیشتری می‌گذرد و نیز دروس عمومی در مقایسه با دروس اختصاصی راحت‌تر هستند، حتماً در دوران جمع‌بندی، زمان بیشتری را به دروس اختصاصی اختصاص دهید؛ البته نکته دیگری که باید در دوره جمع‌بندی به آن توجه کنید این است که ممکن است شما داوطلب عزیز به زمان کمی برای مرور نهایی دروس عمومی نیاز داشته باشید؛ در این صورت می توانید این زمان اضافه را هم به دروس اختصاصی اختصاص داده و نتیجه بهتری بگیرید. باز هم مثل همیشه تاکید می‌کنیم که این شما هستید که با توجه به شرایط خود در دروس مختلف، میتوانید در دوره جمع بندی و تست زنی، شرایط خودتان را در همه درس‌ها بهتر و بهتر نمایید تا رتبه خوبی کسب کنید.
3- گروه سوم
این گروه از داوطلبان معمولاً به دو دسته تقسیم می‌شوند: دسته‌ای که فکر می‌کنند اگر اختصاصی‌ها را بخوبی پاسخ بدهند، می‌توانند بدون نیاز به عمومی‌ها، رتبه و نتیجه خوبی کسب کنند، و گروهی که به دلیل نداشتن وقت کافی، فکر می‌کنند که بهتر است فقط به مطالعه اختصاصی‌ها بپردازند.
اگر جزو دسته اول، یعنی آن دسته از عزیزانی هستید که تا الان بخوبی دروس اختصاصی را خوانده‌اید، لازم است که در مدت زمان باقی مانده تا کنکور، وقتی را برای مرور و جمع بندی و تست زنی درنظر بگیرید و باقی وقتی را که در اختیار دارید، با نسبت زمان چهل یا سی درصد اختصاصی و شصت یا هفتاد درصد عمومی، به مطالعه دروس اختصاص دهید. این زمان می‌تواند با توجه به شرایط شما در دروس اختصاصی و عمومی، کمتر و بیشتر شود. برای انجام این کار و اختصاص تعیین زمان عاقلانه و اصولی به هر یک از این دروس، نگاهی به وضعیت خود در دروس اختصاصی داشته باشید و ببینید که برای جمع‌بندی به چقدر زمان در این دروس نیاز دارید. ضمناً به وضعیت خود در دروس عمومی نیز نگاهی بیندازید و ببینید که وضعیت شما در این درس‌ها چطور است و کدام درس‌ها را از قبل تا حدودی یا خوب بلدید و کدام درس‌ها را اصلاً بلد نیستید. در وقت باقی مانده، بهترین کار آن است که درس‌هایی از عمومی‌ها را که بخوبی بلدید، یک بار در دوره جمع‌بندی مرور کنید و وقت مناسبی برای آن درس‌هایی بگذارید که تا حدودی از قبل آنها را می‌دانید و روی آنها کار کنید؛ زیرا اختصاص کمی وقت به این بخش، باعث می‌شود تا شما نتیجه بهتری بگیرید. خوب حال می‌رسیم به درس‌هایی که شما آنها را اصلاً بلد نیستید یا قبلاً نخوانده‌اید. به برنامه و زمانی که در دست دارید، توجه کنید. اگر فکر می‌کنید که میتوانید چند درس از عمومی‌ها (بخصوص ادبیات و دین و زندگی) را در این مدت بخوانید، حتماً این کار را انجام بدهید؛ اما اگر فکر می‌کنید که با اختصاص این وقت به سایر دروس، چه عمومی‌های دیگر و چه اختصاصی‌ها، نتیجه بهتری می‌گیرید، از مطالعه آنها صرف‌نظر کنید.
دسته دوم از این گروه، همان‌طور که اشاره کردیم، کسانی هستند که تا الان عمومی‌ها را اصلاً نخوانده‌اند و وقت کافی در اختیار ندارند. این گروه، وضعیت خوبی در درس‌های اختصاصی نیز ندارند و تصمیم گرفته‌اند که این دروس را در حال حاضر مطالعه کنند. قبل از هر چیز به این عزیزان، یک «آفرین» و «خدا قوت» می‌گوییم و تاکید می‌کنیم که نگران چیزی نباشید و بدون فکر کردن به مسایلی که صرفاً باعث از بین بردن زمان و انرژی شما می‌شود، فقط به اهدافتان فکر کنید و بدانید که هر ساله، داوطلبان زیادی مثل شما وجود داشته‌اند که در این ایام، شروع به مطالعه کرده و بخوبی موفق شده‌اند تا آزمون سراسری را پشت سر گذاشته و نتیجه خوبی کسب کنند؛ پس شما در این زمینه خاص، اولین نفر نیستید و آخرین فرد هم نخواهید بود. منتظر چه هستید؟ فقط کافی است که با یک انرژی و روحیه عالی، همت و توان مثال زدنی، برنامه‌ریزی خوب و با توکل به خدا قدم در راه بگذارید و پیروز شوید.
